OBSERWATORIUM GEOFIZYCZNE

Rozwój górnictwa na Górnym Śląsku na początku XX wieku oraz pojawienie się zagrażających życiu pracowników kopalni niebezpiecznych tąpnięć i osunięć skał stał się przyczyną wzmożonego zainteresowania sejsmicznością i jej pomiarami. Prace nad badaniem tych zjawisk powierzono niemieckiemu geofizykowi i sejsmologowi związanemu z uczelniami w Strasburgu i Getyndze, profesorowi Karlowi Maince.

W latach 20. XX wieku rozpoczęła się budowa obserwatorium pod Raciborzem. Powierzono ją słynnemu architektowi Konradowi Wachsmannowi. Budowę zakończono w 1929 roku. W ten sposób powstał drewniany budynek posadowiony na murowanym podpiwniczeniu. W piwnicach obserwatorium prof. Mainka umieścił skonstruowane przez siebie trzy sejsmografy mechaniczne. Rejestrowały one wstrząsy sejsmiczne na specjalnie do tego celu przygotowywanym papierze dymionym. Sejsmografy były zsynchronizowane z zegarem wahadłowym. Profesor Karl Mainka był ponadto twórcą pierwszej na obszarze górniczym sieci sejsmicznej. W jej skład weszły urządzenia zainstalowane w Pyskowicach, Gliwicach, Zabrzu, Biskupicach, Bytomiu oraz w kopalni Rozbark.Profesor Karl Mainka zmarł 25 grudnia 1944 roku w Raciborzu. Po zakończeniu wojny obserwatorium stało się własnością Państwowego Instytutu Geologicznego. Częściowo zniszczone sejsmografy naprawiono i w 1948 roku wznowiono ciągłą rejestrację zjawisk.

W 1953 roku obserwatorium przejął Zakład Geofizyki Polskiej Akademii Nauk (obecnie Insty­tut Geofizyki), który w 1958 roku wyposażył je w komplet elektrodynamicznych sejsmografów typu SK-58 z rejestracją galwanome­tryczną, które pracowały równolegle z urządzeniami mechanicznymi prof. Mainki. 

Obecnie w Obserwatorium Sejsmologicznym w Raciborzu do rejestracji zjawisk służą sejsmometry długookresowe typu SKD oraz sejsmometry typu SM-3 z komputerowym systemem akwizycji danych UMSS MK-5.

Obok cyfrowego zapisu równolegle prowadzona jest rejestracja analogowa.

Dane z rejestracji są opracowywane na miejscu, a obserwatorium jest ważnym elementem w Polskiej Sieci Sejsmologicznej.

Nowoczesne urządzenia zastąpiły dawne sejsmografy, które obecnie stanowią element wyposażenia mini muzeum, urządzonego w piwnicach budynku.

Szczegóły lokalizacji urządzeń rejestrujących:

Nazwa: Racibórz

Skrót: RAC

Szerokość geograficzna: 50.0837N

Długość geograficzna: 18.1917E

Wysokość: 215 [m n.p.m.]

Głębokość usytuowania: 1.5 [m]

Typ sejsmometru: SKD (Kirnos long period),

SM-3 (short period)

Typ systemu akwizycji danych: MK5

Format danych: miniseed, mss

 

PRACOWNICY

MGR INŻ.WOJCIECH WOJTAK- Kierownik Obserwatorium

 tel.: +48 32 415 55 40

e-mail: wojtak@igf.edu.pl

MGR INŻ.jan kalabiński-stowarzyszenie "skala"

tel.: +48 32 415 55 40
e-mail: kalski8@wp.pl

 

KONTAKT

Obserwatorium Geofizyczne w Raciborzu

ul. Chłopska 1

47-400 Racibórz