Dnia 20 grudnia 2012 roku został zamontowany w Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego zestaw do pomiaru pionowej składowej natężenia pola elektrycznego Ziemi. Składa się on z czujnika pola elektrycznego typu wirujący dipol, rejestratora danych synchronizowanego z GPS i zasilaczy buforowych. Zestaw pomiarowy jest autonomiczny i przenośny. Dane pomiarowe gromadzone są w pamięci rejestratora co 10 sekund i raz na dobę automatycznie transmitowane do serwera danych w IGF PAN. Czujnik pomiarowy posiada czułość 2 V/m.

Punkt pomiarowy elektryczności atmosfery w stacji antarktycznej wraz z dwoma innymi punktami pomiarowymi tj. w średnich szerokościach geograficznych w Obserwatorium Geofizycznym im. Stanisława Kalinowskiego w Świdrze koło Warszawy (główna stacja elektryczności atmosfery) oraz w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund im. Stanisława Siedleckiego w Arktyce, stanowią polską Sieć Monitoringu Elektryczności Atmosfery. Dane z sieci wykorzystane zostaną do obserwacji generatorów globalnego obwodu elektrycznego Ziemi oraz badań relacji pomiędzy wiatrem słonecznym, magnetosferą, jonosferą i dolną atmosferą.

W ramach projektu prowadzone są również pomiary koncentracji aerozolu przyziemnego w wybranych warunkach meteorologicznych. Do tego celu używany jest kondensacyjny licznik cząstek aerozolu model 8525 firmy TSI, który zlicza cząstki o średnicy w zakresie od 20 nm do 1um. Pomiary koncentracji aerozolu przyziemnego wykorzystywane są głównie do oceny wpływu efektów lokalnych na przebieg dobowy natężenia pola elektrycznego Ziemi. W oparciu o wyniki pomiarów zostanie utworzona baza danych, która może być również wykorzystana do analizy zagadnień związanych z rolą aerozolu w atmosferze w rejonie antarktycznym, związanych z np. transportem zanieczyszczeń, powstawaniem chmur, bilansem energii promieniowania słonecznego.

Badania prowadzone są w ramach projektu "Monitorowanie struktury pola elektrycznego Ziemi na podstawie pomiarów w polskich stacjach obserwacyjnych na Antarktydzie, w Arktyce i w Europie Centralnej", przyjętego do realizacji na podstawie decyzji Dyrektora Narodowego Centrum Nauki Nr 2011/01/B/ST10/07118 z dnia 2011-10-13, na lata 2011-2013. Pomiary są kontynuowane.

Fot. Sylwia Łukawska