Nowym dyrektorem IGF PAN został prof. dr hab. Paweł M. Rowiński
Z dniem 1 września funkcję dyrektora Instytutu Geofizyki PAN objął prof. dr hab. Paweł M. Rowiński – profesor nauk o Ziemi, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, od 2022 roku kierownik Zakładu Hydrologii i Hydrodynamiki IGF PAN.
Profesor Rowiński w latach 2015–2022 pełnił funkcję wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk, w latach 2008–2015 dyrektora Instytutu Geofizyki PAN, a wcześniej zastępcy dyrektora ds. naukowych. Był współtwórcą i pierwszym przewodniczącym Centrum Badań Ziemi i Planet GeoPlanet PAN, a także inicjatorem utworzenia Biura Doskonałości Naukowej w Polskiej Akademii Nauk, wspierającego polskie aplikacje w konkursach Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych ERC.
Jest członkiem wielu polskich i międzynarodowych organizacji naukowych, pracował i wykładał w kilku światowych centrach badawczych, m.in. jako stypendysta Fundacji Batorego w State University of New York w Stony Brook w Stanach Zjednoczonych. Jest Prezesem zarządu europejskiego oddziału International Association for Hydro-Environment Engineering and Research (IAHR) i członkiem zarządu europejskiej federacji akademii nauk ALLEA. Profesor był pomysłodawcą, a obecnie koordynatorem, programu stypendialnego PASIFIC (2019–2024), finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach Programu Marii Skłodowskiej-Curie COFUND (projekt o łącznym budżecie blisko 50 mln zł), który ma na celu promowanie nowatorskich pomysłów badawczych w jednostkach PAN.
Profesor Rowiński jest badaczem o znaczącym dorobku naukowym — szczególnie w zakresie dynamicznie rozwijającej się, relatywnie nowej, specjalności naukowej, jaką jest hydrodynamika środowiska. Główne osiągnięcia naukowe profesora Rowińskiego związane są z analizą mechanizmów turbulentnego transportu masy i energii w płynącej wodzie. Szereg opublikowanych prac poświęcił również zastosowaniom metod statystycznych w hydrologii, konsekwencjom zmian klimatycznych oraz inteligentnej analizie danych. Przede wszystkim zaś cenione są jego prace dotyczące struktury przepływu, w tym struktury turbulencji w rzekach o złożonej geometrii i w obecności roślinności.
Jest autorem lub współautorem ponad 180 publikacji naukowych, współautorem lub współwydawcą piętnastu książek i pięciu wydań specjalnych międzynarodowych czasopism naukowych. Jest twórcą i redaktorem naczelnym serii wydawniczej Springera – Geoplanet: Earth and Planetary Sciences. Otrzymał wiele cennych nagród, m.in. nagrody Prezesa Rady Ministrów za prace doktorską i habilitacyjną, stypendium Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, stypendium Fundacji Stefana Batorego.
Głównym celem do osiągnięcia będzie odzyskanie kategorii A+ w kolejnej kategoryzacji jednostek naukowych. Realizacja tego celu będzie wymagała poprawy jakości i efektywności naukowej m.in. poprzez zwiększenie jakości publikacji naukowych czy też stosowanie lepszych zachęt projakościowych dla pracowników. Instytut ma potencjał, aby ubiegać się o prestiżowe granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, Międzynarodowe Agendy Badawcze, projekty w ramach programu Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA), szczególnie projekty typu COFUND, w Polsce projekty w ramach konkursów NCN MAESTRO. Innymi słowy powinniśmy zdobywać więcej prestiżowych projektów naukowych - obecnie jest wyraźna przewaga projektów infrastrukturalnych i edukacyjnych.
O swojej wizji rozwoju Instytutu Geofizyki PAN na najbliższe lata profesor Rowiński mówi następująco:
Ogromny potencjał, jaki IGF PAN posiada w zakresie infrastruktury badawczej nie przekłada się na wynik naukowy Instytutu (wspomniana utrata kategorii A+). Ta sytuacja musi być przedmiotem pogłębionej analizy i ulec zmianie. Nakłady finansowe powinny być koncentrowane na utrzymaniu i rozwoju tej infrastruktury, która będzie zapewniała poprawę wyniku naukowego. Aby osiągnąć taki cel, IGF PAN potrzebuje więcej liderów naukowych na poziomie światowym.
Musimy również poprawić widoczność instytutu w mediach z przekazem o unikalnym potencjale i możliwościach. Powinniśmy również zwiększyć zainteresowanie działalnością badawczą instytutu dysponentów budżetu i firm komercyjnych.
W dłuższej perspektywie warto zastanowić się nad znacznie bardziej pogłębioną współpracą z innymi krajowymi jednostkami badawczymi. W IGF PAN brakuje wielu kompetencji, aby instytut mógł w pełni skutecznie odpowiadać na zapotrzebowanie społeczne i ekonomiczne oraz rywalizować z zagranicznymi jednostkami naukowymi, co powoduje konieczność działań w konsorcjach naukowych. Wydaje się, że znacznie lepszą efektywność badań, a także lepsze wykorzystanie infrastruktury badawczej można byłoby osiągnąć poprzez powołanie w Polsce Centrum Nauk o Ziemi. Zalążkiem takiego centrum może być Centrum Badań Ziemi i Planet „GeoPlanet” i warto zbadać możliwości prawne, logistyczne, finansowe oraz gotowość utworzenia takiego Centrum przez jednostki Polskiej Akademii Nauk.
