Otwarta infrastruktura badawcza do badań zagrożeń antropogenicznych związanych z eksploatacją zasobów naturalnych
Trzęsienia ziemi powodowane działalnością człowieka mogą być niebezpieczne dla ludzi i środowiska.
Otwarta infrastruktura badawcza do badań zagrożeń antropogenicznych związanych z eksploatacją zasobów naturalnych
Orlecka-Sikora, B., Lasocki, S., Kocot, J., Szepieniec, T., Grasso, J.R., Garcia-Aristizabal, A., Schaming, M., Urban, P., Jones, G., Stimpson, I., Dineva, S., Sałek., P., Leptokaropoulos, K., Lizurek, G., Olszewska, D., Schmittbuhl, J., Kwiatek, G., Blanke, A., Saccorotti, G., Chodzińska, K., Rudziński, Ł., Dobrzycka, I., Mutke, G., Barański, A., Pierzyna, A., Kozlovskaya, E., Nevalainen, J., Kinscher, J., Sileny, J., Sterzel, M., Cielesta, S. and T. Fischer
Trzęsienia ziemi powodowane działalnością człowieka mogą być niebezpieczne dla ludzi i środowiska. Takie zjawiska nazywamy sejsmicznością antropogeniczną i obejmują one wszelkie wstrząsy sejsmiczne związane z eksploatacją węglowodorów, górnictwem, napełnianiem zbiorników wodnych, podziemnym magazynowanie gazu, produkcją energii geotermalnej.
Ograniczony dostęp do danych opisujących te niebezpieczne zjawiska stanowi barierę w ocenie i minimalizacji związanych z nimi zagrożeń. Aby temu przeciwdziałać powołano Tematyczny Węzeł Zagrożeń Antropogenicznych (Thematic Core Service Anthropogenic Hazards, TCS AH) Europejskiego Systemu Obserwacji Płyty Europejskiej (European Plate Observing System). TCS AH jest jednym z 10 podstawowych węzłów tematycznych tworzących EPOS. Od listopada 2019 program EPOS przekształcił się w ERIC - Europejskie Konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej w dziedzinie nauk o Ziemi (www.epos-ip.org).
TCS AH to nowa zintegrowana infrastruktura do prowadzenia badań online. Główny serwis tej infrastruktury, platforma IS-EPOS (tcs.ah-epos.eu), połączona jest z międzynarodowymi centrami danych, i zapewnia otwarty dostęp do zestawów danych, zwanych epizodami. Obejmują one dane geofizyczne, powiązane z działalnością przemysłową, która może przyczyniać się do powstania zjawisk sejsmicznych.
Drugim kluczowym elementem platformy są aplikacje do przetwarzania, analiz i wizualizacji danych. Nowatorskim rozwiązaniem na platformie IS-EPOS są funkcje umożliwiające prace zespołowe w tym dzielenie się zarówno danymi jak i wynikami analiz. Ułatwia to wspólne i interdyscyplinarne badania naukowe, dzięki czemu można bardziej efektywnie badać zagrożenie sejsmicznością indukowaną działalnością człowieka.
Dodatkowo te i inne funkcje platformy znajdują zastosowanie w nauczaniu o zagrożeniach antropogenicznych związanych z eksploatacją zasobów naturalnych na wszystkich poziomach edukacji. W najnowszym numerze czasopisma Scientific Data opisano funkcjonalność platformy IS-EPOS oraz jej architekturę i standardy przygotowania danych wraz z przykładami zastosowania aplikacji w badaniu sejsmiczności antropogenicznej. Jednym z przykładów były wizualizacje danych geofizycznych wraz z danymi produkcyjnymi. Innym analiza związku zmian sejsmiczności z tempem wtłaczania płynów do otworu w trakcie produkcji energii geotermalnej. W tym przykładzie pokazano, że wzrost aktywności sejsmicznej jest statystycznie istotnie skorelowany ze średnia objętością płynu wtłaczanego do otworu eksploatacyjnego.
