Aktualności

13.062024

Obrona pracy doktorskiej Jakuba Kokowskiego

13 czerwca br. odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr. inż. Jakuba Kokowskiego, absolwenta Szkoły Doktorskiej Geoplanet w Instytucie Geofizyki PAN. Komisja podjęła decyzję o przyjęciu obrony i rekomenduje nadanie stopnia doktora nauk o Ziemi.

Rozprawa, pt. "Ewaluacja i optymalizacja lokalnych sieci sejsmicznych pracujących w warunkach płytkiej i intensywnej aktywności sejsmicznej w celu poprawienia dokładności lokalizacji wstrząsów” została przygotowana pod kierunkiem hab. Łukasza Rudzińskiego. Recenzje pracy doktorskiej przygotowali: dr hab. Artur Cichowicz, prof. dr hab. Andrzej Kijko (University of Pretoria, RPA) oraz prof. dr hab. inż. Andrzej Leśniak (AGH).

Głównym celem pracy doktorskiej jest zaproponowanie wszechstronnej metody służącej do ewaluacji i optymalizacji lokalnych sieci sejsmicznych rejestrujących intensywną, płytką sejsmiczność pod kątem dokładności wyznaczenia epicentrów wstrząsów. Zaproponowana przez doktoranta  kompleksowa metoda składa się z dwóch głównych etapów. Pierwszy z nich to ewaluacja sieci, obejmująca analizę jakości stacji sejsmicznych, wpływu pikowania i modelu prędkościowego na wyniki lokalizacji, oraz sprawdzenie, czy geometria sieci umożliwia rejestrowanie wstrząsów z założonymi błędami lokalizacji. Drugim etapem jest optymalizacja sieci sejsmicznej, obejmująca dostosowanie konfiguracji stacji sejsmicznych i wprowadzenie korekt wynikających z oceny sieci. Po zakończeniu procesu optymalizacji następuje ponowne oszacowanie rozkładu niepewności lokalizacji uwzględniające wprowadzone korekty. Metoda wyróżnia się unikalnym podejściem do szacowania zasięgów stacji sejsmicznych na potrzeby obliczenia rozkładu niepewności lokalizacji oraz optymalizacji geometrii sieci, opartym na prawdopodobieństwie detekcji przez poszczególne stacje. Rozwiązanie zostało przetestowane na przykładzie sieci LUMINEOS, wykorzystywanej do monitorowania sejsmiczności indukowanej działalnością górniczą w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym (LGOM).

Pan Kokowski zapytany o zastosowanie wyników swoich badań odpowiada: Zaproponowana w mojej pracy metoda służąca do ewaluacji i optymalizacji lokalnych sieci sejsmicznych pod kątem dokładności lokalizacji wstrząsów ma praktyczne zastosowanie dla pracy Zakładu Sejsmologii i analiz sejsmiczności w Polsce. W naszym kraju występuje głównie sejsmiczność antropogeniczna, która jest monitorowana właśnie przez sieci lokalne, podobne do tej którą analizowałem w swojej pracy (tj. sieci LUMINEOS służącej do monitoringu sejsmiczności w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym). Oprócz tego istnieją obszary, dla których w przyszłości będzie potrzeba przeprowadzenia optymalizacji i ewaluacji sieci sejsmicznych w kontekście m.in. monitoringu obiektów infrastruktury krytycznej.

Przy analizie wszystkich rodzajów sejsmiczności, w tym również i antropogenicznej, dokładność lokalizacji wstrząsów jest bardzo ważna. Jest to szczególnie istotne na terenach silnie zurbanizowanych i uprzemysłowionych, gdzie występują konflikty na linii społeczeństwo-przemysł. Precyzyjna parametryzacja, w tym także lokalizacja zjawisk, pozwala lepiej ocenić zagrożenia oraz podejmować bardziej świadome i sprawiedliwe decyzje.

Wyniki mojej pracy oraz zdobyte doświadczenie okazały się już przydatne w zadaniach zespołu, w którym pracuję z moim promotorem przy optymalizowaniu konfiguracji nowych sieci monitorujących infrastrukturę krytyczną w Polsce – dodaje doktorant.

Natomiast zapytany o dalsze plany naukowe mgr inż. Jakub Kokowski odpowiada: Chciałbym kontynuować pracę naukową i dalej rozwijać się w dziedzinie sejsmologii. Obecnie jestem zatrudniony w Instytucie między innymi w ramach projektu DTGeo, gdzie odpowiadam za tworzenie oprogramowania do automatycznego przetwarzania danych sejsmicznych: detekcji wstrząsów, ich lokalizacji oraz wyznaczania magnitud. Chciałbym związać swoją przyszłość z Instytutem, jednak w najbliższym czasie planuję wyjazd na staż podoktorski za granicę. Myślę o wyjeździe do świetnego instytutu ISTerre w Grenoble (Francja, Alpy), gdzie mógłbym rozwijać się dalej zarówno naukowo, jak i sportowo, ponieważ moją życiową pasją jest alpinizm i wspinaczka skalna.

Serdecznie gratulujemy Jakubowi Kokowskiemu uzyskania stopnia doktora nauk o Ziemi, życzymy powodzenia w dalszej karierze naukowej i trzymamy kciuki za realizację planów!