Polskie Multidyscyplinarne Laboratorium Badań Polanych (PolarPOL)

Celem Polskiego Multidyscyplinarnego Laboratorium Badań Polanych (PolarPOL) jest rozwój technicznych i organizacyjnych możliwości prowadzenia interdyscyplinarnych badań naukowych zjawisk naturalnych w Arktyce i Antarktyce. PolarPOL wzmacnia polski udział w światowej sieci badań i monitorowania lądowych i morskich stref polarnych. Są one kluczowe dla zrozumienia dynamiki zmian środowiska w skali całego globu, w tym zwłaszcza ocieplania klimatu i podnoszenia poziomu mórz.

W styczniu 2020 r., w wyniku decyzji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, PolarPOL został ponownie umieszczony na Polskiej Mapie Infrastruktury Badawczej (Lista strategicznych infrastruktur badawczych umieszczonych na Polskiej Mapie Infrastruktury Badawczej).

Jednostki biorące udział w kontynuacji projektu to: Instytut Geofizyki PAN, Instytut Oceanologii PAN, Uniwersytet Śląski – Wydział Nauk Przyrodniczych (dawny Wydział Nauk o Ziemi), Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu (Zespół prof. G. Rachlewicza) oraz Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, który za zgodą partnerów przejął od IGF PAN rolę lidera projektu.

 

Unikatowe Arktyczne Laboratorium Terenowe Hornsund

Unikatowe Arktyczne Laboratorium Terenowe Hornsund jest częścią Polskiego Multidyscyplinarnego Laboratorium Badań Polarnych (PolarPOL).

Główne komponenty Unikatowego Arktycznego Laboratorium Terenowego Hornsund (wyk. M. Błaszczyk):

1 – Polska Stacja Polarna Hornsund im. S. Siedleckiego (nieprzerwanie od 1978 r.);
2 – stanowiska pomiarowe cech lodowców (tyczki bilansu masy, ruchu i własności pokrywy śnieżnej), na Hansbreen od 1989 r.;
3 – automatyczne stacje meteorologiczne pracujące w cyklu całorocznym;
4 – proste automatyczne stacje meteorologiczne całoroczne (Hobo);
5 – automatyczne kamery zdjęć powtarzanych – całoroczne;
6 – stanowiska pomiarów ciśnienia wód podlodowcowych, ślizgu dennego lodowca i termiki lodu (współpraca z Univ. British Columbia);
7 – monitorowane rzeki i wypływy spod lodowców;
8 – stacje rejestracji ciągłej temperatury i zasolenia (CTD) w pionowej kolumnie wody morskiej (mooring);
9 – powtarzane corocznie profile CTD z r/v „Oceania”;
10 – zestaw do pomiaru fluktuacji krótkookresowych zasięgu klifu lodowego Hansbreen (dalmierz laserowy i radar panoramiczny);
11 – klifowe czoła lodowców uchodzących do morza monitorowane satelitarnie (od 2000 r.);
12 – średni wieloletni przebieg linii równowagi lodowców;
13 –  pomiary zasolenia i przepływów sondami akustycznymi;
14 – lodowce z rozpoznaną sondowaniami radarowymi topografią dna i strukturą wewnętrzną (we współpracy międzynarodowej).

Wykorzystano obraz satelitarny Landsat 8 oraz wyniki kartowania batymetrii fiordu (na podstawie pomiarów pracowników jednostek należących do Centrum Studiów Polarnych).

 

Baza aparaturowa Instytutu Geofizyki PAN

 W 2017 roku zakończono w IGF PAN realizację inwestycji MNiSW w ramach dużej infrastruktury badawczej na kwotę ponad 7,3 mln zł. Baza aparaturowa Instytutu Geofizyki PAN składa się z 3 komponentów: 

HYDRA - aparatura do kompleksowych badań i monitoringu akwenów glacjalno-morskich oraz zmian strefy brzegowej w  rejonach polarnych - zakupiono między innymi:

-Łódź morską z wyposażeniem,
-Rozetę batymetryczną,
-Echosondę wielowiązkową,
-Prądomierz ADCP,
-Sondy CTD,
-Profiler osadów,
-Sonar boczny,
-Radar morski,
-Zwalniaki akustyczne,
-Pułapki sedymentacyjne,
-Boje akustyczne,
-Zdalnie sterowany pojazd podwodny.

CRYODYN - aparatura do kompleksowych badań struktury i dynamiki kriosfery oraz zlewni polarnych - zakupiono między innymi:

-Georadar wysokiej częstotliwości,
-Magnetometr „Geomag”,
-Detektor pierwiastków XRF,
-Skaner laserowy,
-Drony (samolot + 3 koptery),
-Odbiorniki GNSS,
-Przepływomierze,
-Autosamplery,
-Stacje sejsmiczne,
-Urządzenie do wierceń w lodowcach.

CLIMEV - aparatura do badania dynamiki zmian stanu atmosfery w rejonach polarnych - zakupiono między innymi:

-Ceilometr „Nimbus”,
-Zestaw do pomiarów radioaktywności,
-Zestawy do pomiarów pola elektrycznego,
-Spektrofotometry cząstek aerozolu,
-Stacje meteorologiczne „Vaisala”,
-Licznik cząstek NanoScan,
-Zestaw do monitoringu atmosfery.

Zasady użytkowania infrastruktury "Unikatowe Arktyczne Laboratorium Terenowe Hornsund"
Aparatura dostępna w ramach "Unikatowego Arktycznego Laboratorium Terenowego Hornsund"