Aktualności

10.022025

Analiza aktywności sejsmicznej w rejonie Santorini – wspólne badania naukowców z Polski i Grecji

Trwająca od stycznia seria wstrząsów sejsmicznych w rejonie Santorini nadal wykazuje wysoką dynamikę. Dane rejestrowane przez Uniwersytet Arystotelesa w Salonikach (AUTH) oraz Obserwatorium Narodowe w Atenach (NOA) są w kolejnych seriach przekazywane do Instytutu Geofizyki PAN

Analiza tych danych nowatorską metodą śledzenia dynamiki procesu sejsmicznego, opracowaną przez naukowców z IGF PAN, wskazuje, że proces sejsmiczny nadal się rozwija.

W piątek, 7 lutego, analiza sugerowała możliwość wystąpienia silnych wstrząsów w krótkim okresie czasu. W trakcie weekendu w rejonie Santorini zarejestrowano dwa silniejsze trzęsienia ziemi. 8 lutego o 9:00:41 o magnitudzie 4,9 oraz 9 lutego o 19:05:40 o magnitudzie 5,0. Najnowsze wyniki analizy wskazują, że proces sejsmiczny nie wykazuje oznak wygasania, a jego dynamika pozostaje na podwyższonym poziomie.

Dynamikę procesu sejsmicznego monitorujemy współczynnikiem Regularności Ewolucji Sejsmicznej (dC), który umożliwia ocenę stopnia uporządkowania lub nieregularności aktywności sejsmicznej w czasie. Parametr ten bada zmienność cech sejsmicznych, takich jak czas między kolejnymi trzęsieniami (ΔT), odległość między nimi (ΔR) oraz ich magnitudę (ML). Spadek wartości dC oznacza bardziej regularne i przewidywalne zachowanie trzęsień ziemi, natomiast jego wzrost wskazuje na większą nieregularność i złożoność procesu sejsmicznego. W badaniach nad aktywnością sejsmiczną Santorini parametr ten wykazuje charakterystyczne fluktuacje związane z akumulacją i uwalnianiem naprężenia tektonicznego. Rysunek 2 ilustruje ewolucję parametru dC w czasie, wskazując na jego spadek i późniejszy wzrost przed wystąpieniem silniejszych wstrząsów. Takie zachowania są podstawą prognozy możliwości wystąpienia silnych trzęsień.

Badania nad zmiennością dC prowadzone są przez kierowany przez prof. Stanisława Lasockiego i prof. Beatę Orlecką-Sikorę z IGF PAN międzynarodowy zespół naukowców z Grecji, Polski, Włoch, Nowej Zelandii, Japonii, Meksyku i Niemiec. W przypadku Santorini, katalog danych sejsmicznych wykorzystywanych w analizach jest opracowywany wspólnie przez Uniwersytet Arystotelesa w Salonikach (AUTH) oraz Obserwatorium Narodowe w Atenach (NOA).

Autorzy: prof. dr hab. Stanisław Lasocki, prof. dr hab. inż. Beata Orlecka-Sikora, mgr Anastasios Kostoglou, Instytut Geofizyki PAN, Ks. Janusza 64, 01-452 Warszawa

 

  • Rys. 1 | (a) Mapa lokalizacji wstrząsów sejsmicznych w rejonie Santorini. Kolory oznaczają magnitudy trzęsień ziemi zgodnie z legendą, a czarne linie reprezentują przekroje sejsmiczne analizowane w części (b). (b) Przekroje wzdłuż zaznaczonych profili z części (a), przedstawiające rozkład hipocentrów trzęsień ziemi w funkcji głębokości i odległości wzdłuż wyznaczonych osi sejsmicznych.

    Rys. 1 | (a) Mapa lokalizacji wstrząsów sejsmicznych w rejonie Santorini. Kolory oznaczają magnitudy trzęsień ziemi zgodnie z legendą, a czarne linie reprezentują przekroje sejsmiczne analizowane w części (b). (b) Przekroje wzdłuż zaznaczonych profili z części (a), przedstawiające rozkład hipocentrów trzęsień ziemi w funkcji głębokości i odległości wzdłuż wyznaczonych osi sejsmicznych.

  • Rys. 2 | Ewolucja współczynnika regularności sejsmicznej (dC) w czasie dla sekwencji wstrząsów w rejonie Santorini. Czarna symbolika oznacza wystąpienie silniejszych trzęsień ziemi (ML ≥ 4.7), natomiast zielona krzywa przedstawia wartość dC obliczoną dla ruchomego okna 100 zdarzeń (z krokiem 1 zdarzenia). Zielone linie przerywane wskazują 90% przedziały ufności dC dla losowego rozkładu zdarzeń sejsmicznych. Charakterystyczne fluktuacje dC, w tym okresowe spadki poprzedzające silniejsze wstrząsy, wskazują na dynamiczną ewolucję aktywności sejsmicznej w tym regionie.

    Rys. 2 | Ewolucja współczynnika regularności sejsmicznej (dC) w czasie dla sekwencji wstrząsów w rejonie Santorini. Czarna symbolika oznacza wystąpienie silniejszych trzęsień ziemi (ML ≥ 4.7), natomiast zielona krzywa przedstawia wartość dC obliczoną dla ruchomego okna 100 zdarzeń (z krokiem 1 zdarzenia). Zielone linie przerywane wskazują 90% przedziały ufności dC dla losowego rozkładu zdarzeń sejsmicznych. Charakterystyczne fluktuacje dC, w tym okresowe spadki poprzedzające silniejsze wstrząsy, wskazują na dynamiczną ewolucję aktywności sejsmicznej w tym regionie.