Prof. dr hab. inż. Monika Agnieszka Kusiak

Zdobycie szczytu Kilimanjaro, ukończenie Szkoły Muzycznej II stopnia w klasie fletu poprzecznego w Krakowie, certyfikat nurkowy PADI i ukończenie inżynierii ekologicznej na SGGW w styczniu br. – to lista sukcesów, które oprócz tych najważniejszych – naukowych – pokazują, jak wszechstronną osobą jest prof. dr hab. inż. Monika A. Kusiak.

Prof. Monika A. Kusiak to niezwykle dynamiczny i odnoszący znaczące sukcesy w skali światowej naukowiec. Ukończyła studia magisterskie na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w zakresie geochemii i mineralogii. Pracę doktorską w zakresie geologii obroniła z wyróżnieniem w Instytucie Nauk Geologicznych PAN, w Ośrodku Badawczym w Krakowie. Habilitację w dziedzinie Nauk o Ziemi w dyscyplinie Geologia otrzymała w Instytucie Nauk Geologicznych PAN, w Ośrodku Badawczym w Warszawie.

Osiągnięcia naukowe Prof. M.A. Kusiak koncentrują się wokół pięciu głównych tematów badawczych:

1. Badania cyrkonów w nano- i mikroskali

2. Formowanie się i ewolucja skorupy kontynentalnej wczesnej Ziemi

3. Minerały akcesoryczne w skałach późnowaryscyjskich orogenezy Masywu Czeskiego

4. Pochodzenie materiału detrytycznego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

5. Rozwijanie metod datownia chemicznego CHIME

Niewątpliwie najważniejszym odkryciem naukowym prof. Moniki A. Kusiak jest odkrycie nanosfer radiogenicznego ołowiu (Pb*) w cyrkonie (ZrSiO4) i wyjaśnienie zagadnienia „odwrotnej niezgodności” geochronologicznej. Badania cyrkonów z Kompleksu Napier (Antarktyda Wschodnia) rozpoczęte w ramach stypendium Marii Skłodowskiej Curie (MSCA) doprowadziły do pierwszego na świecie udokumentowania obecności nanoinkluzji (nanosfer) metalicznego ołowiu, co miało zasadnicze znaczenie dla zrozumienia wyników analiz i interpretacji geochronologicznych.

Jest laureatką 10 stypendiów naukowych, spośród których do najważniejszych międzynarodowych należą: Stypendium Alexandra von Humboldt’a (2017-2019), Stypendium Marii Skłodowskiej Curie (2011-2014), Stypendium Japońskiego Towarzystwa Popierania Nauki JSPS (2005-2007). Zaś do najważniejszych polskich stypendia Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej FNP: START i HOMING oraz stypendium Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego MNiSW TOP 500 Innovators. Odbyła również liczne staże i wizyty studyjne. W czasie swojej kariery naukowej prof. M.A. Kusiak miała okazję współpracować z 80 naukowcami z kraju i zagranicy, w większości przypadków współpraca ta jest stale kontynuowana.

Prof. M.A. Kusiak jest niezwykle aktywnym naukowcem. Jest autorką lub współautorką 183 publikacji naukowych. Na sumę tę składają się 44 artykuły opublikowane w czasopismach ujętych w bazie Journal Citation Reports (JCR), 29 innych artykułów opublikowanych w czasopismach recenzowanych bądź monografiach oraz 120 abstraktów konferencyjnych. Indeks Hirscha prof. M.A. Kusiak wynosi 15 według bazy Scopus. Jej prace były cytowane 679 razy.

Za działalność publikacyjną prof. M.A. Kusiak była nagradzana na forum międzynarodowym (najlepszy artykuł Gondwana Research w 2008 roku) oraz krajowym przez Radę Naukową i Dyrektora Instytutu Nauk Geologicznych PAN. Za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki, w roku 2016 została odznaczona przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Brązowym Krzyżem Zasługi.

Ponadto prof. M.A. Kusiak jest recenzentką w wielu panelach naukowych, m.in. w programach ramowych Komisji Europejskiej (Horyzont 2020 oraz 7 Programie Ramowym), Narodowego Centrum Nauki (NCN), Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) i Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (FNP). Do tej pory była recenzentką 37 artykułów publikowanych w czasopismach naukowych, m.in.: Nature Geosciences, Precambrian Research, Geochimica et Cosmochimica Acta, Contributions to Mineralogy and Petrology, Gondwana Research, Geosciences Frontiers.

Brała udział w 25 projektach naukowych, zarówno międzynarodowych, jak i krajowych (w tym w 12 po habilitacji). Projekty te były prowadzone w instytutach w Japonii, Australii, Szwecji i Niemczech. Projekty krajowe były finansowane m.in. przez NCN, FNP i MNiSW. W 12 projektach prof. M.A. Kusiak była kierownikiem (w tym w 8 po habilitacji), a największy z budżetem 5 151 963 zł otrzymała z Narodowego Centrum Nauki w konkursie GRIEG ‘Poles together – missing link between Arctic and Antarctic early Earth record’ o akronimie PAAN. Projekt ten, przyznany na lata 2020-2023, we współpracy z partnerem norweskim z Uniwersytetu w Oslo (dr Lars Eivind Augland), będzie testować hipotezę istnienia jednego kontynentu ok. 3,6 mld lat temu, składającego się z fragmentów skorupy obecnych rejonów polarnych (północnego Labradoru, zachodniej Grenlandii oraz Antarktydy Wschodniej).

Prof. Kusiak jest uczestniczką wielu ekspedycji naukowych, w tym polarnych (była kierownikiem dwóch z nich) zarówno w Arktyce – północny Labrador (2014 i 2017), zachodnia Grenlandia (2019), jak i w Antarktyce, na Wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych (2011), jak i na Spitsbergenie (2020). Obecnie przygotowuje się do wyjazdu do Oazy Bungera (Antarktyda Wschodnia). Eksplorowała naukowo również m.in. Góry Skaliste, Belt Purcell Supergroup (Kanada), Zachodnią część Kratonu Yilgarn (Australia), Kompleks Metamorficzny Higo (Japonia), Masyw Czeski, Wybrzeże Morza Czarnego (Turcja), a także kopalnie złóż Fe-Co-Cu Shilu oraz Au na wyspie Hainan (Chiny), węgla kamiennego w Trabzon (Turcja) oraz w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym.

Do swojej listy osiągnięć prof. M.A.Kusiak może również zaliczyć osiągnięcia dydaktyczne, organizacyjne i popularyzujące naukę. Sprawuje opiekę nad przewodami doktorskimi, prowadziła zajęcia na studiach magisterskich, współorganizowała m.in. konferencję „Eurogranites” 1-6.09.2007, warsztaty „Accessory minerals in-situ: microanalytical methods and petrological applications” 15-16.09.2007 oraz warsztaty geochronologiczne dla dzieci (Nagoya, Japonia). Prowadziła również liczne wykłady popularyzujące naukę, brała także udział w „Nocy Muzeów”, prowadziła działania popularyzujące naukę w mediach, a także promuje obecność kobiet w nauce.(ZKNiE)